jak pomóc osobie z zaburzeniami odżywiania

Anoreksja (grec. anoreksja nervosa ), zwana też jadłowstrętem psychicznym, jest jednym z poważniejszych zaburzeń odżywiania, którego charakterystycznym objawem jest niechęć do jedzenia. Termin anoreksja pochodzi od greckich słów an (brak) i orexis (apetyt), jednak wbrew obiegowej opinii, osoby chorujące na anoreksję odczuwają je się zaburzeniami odżywiania, wielu specjali-zuje się w zupełnie innych problemach. Warto, żeby osoba trafiła „w najlepsze ręce”. ZAPROPONUJ, ŻE PÓJDZIESZ RAZEM Z BLISKĄ OSOBĄ NA WIZYTĘ. Wizyta u psychiatry lub psychologa, zwłaszcza pierwsza, może być bardzo stresująca. Pomoc - na będzie obecność, wsparcie drugiej osoby Z tego powodu bardzo ważne jest, aby jak najszybciej uświadomić osobie chorej, dlaczego ważne jest podjęcie leczenia. Gdzie należy szukać pomocy przy zaburzeniach odżywiania? Przede wszystkim wato się zorientować, czy w Twoim mieście działają poradnie specjalizujące się w leczeniu zaburzeń odżywiania. Nic bardziej mylnego! Aby pomóc osobie chorującej na zaburzenia odżywiania, w tym także bulimię, konieczne jest na początku zrozumienie, że to nie jest wymysł, a choroba. Zaburzenie, które nie zależy tylko do tego, czy ktoś chce kompensować sobie spożyte posiłki (na przykład przez wymioty), czy nie. O swoich trudnych doświadczeniach w studiu Dzień Dobry TVN opowiedziała Bogna Kuk, która od kilku lat zmaga się z zaburzeniami odżywiania. Razem ze swoją terapeutką Katarzyną Gaber napisała książkę "Kiedy cierpisz na zaburzenia odżywiania", której celem jest pomoc osobom chorym i ich najbliższym. negara di sebelah barat laut eropa tts 73. Zaburzenia odżywiania a ich związek z zaburzeniami osobowości Ostatnimi laty wielu badaczy i psychologów podjęło wielokrotne próby zmierzenia się z problemem zaburzeń odżywiania i odpowiedzi na pytanie o czynniki decydujące o ich wystąpieniu. Nie ma jednak jednej bezpośredniej przyczyny - jest to zaburzenie o skomplikowanym, znacznie głębszym, wieloczynnikowym podłożu. Wśród takich czynników znajdują się uwarunkowania biologiczne (podłoże genetyczne, biochemiczne), społeczno-kulturowe (obecny kanon piękna nagłaśniany przez media, ciało jako temat tabu w wielu kulturach), presja rówieśników czy wychowanie. Nie bez znaczenia są również indywidualne cechy osobowości danej jednostki oraz jej funkcjonowanie psychologiczne: wyuczone schematy myślenia, zachowania oraz przekonania. Zaburzenia odżywiania, czyli zaburzenia łaknienia o podłożu psychicznym zakwalifikowane zostały do zaburzeń behawioralnych związanych z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi. Dzieli się je na 2 grupy: zaburzenia specyficzne (anorexia nervosa, bulimoreksja, bulimia nervosa) zaburzenia niespecyficzne (zespół jedzenia nocnego, zespół objadania się, anarchia żywieniowa, otyłość) W tym artykule omówione zostaną trzy spośród podanych zaburzeń odżywiania tj. : jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa) - to zaburzenie polegające na dążeniu do znacznego, odbiegającego od norm ograniczenia masy ciała. Zaburzone spostrzeganie i ocena własnego obrazu ciała, wyglądu, lęk przed przybraniem na wadze to tylko niektóre spośród cech charakteryzujących to zaburzenie. żarłoczność psychiczna (bulimia nervosa) – zaburzenie przejawiające się napadowym, nadmiernym przyjmowaniem pokarmów z następującym po nim poczuciem winy i podejmowaniem czynności zmierzających do usunięcia nadmiaru kalorii. Z reguły nie dochodzi tutaj do spadku masy ciała, znajduje się ona zazwyczaj w normie. zespół kompulsywnego objadania się (Binged Eating Disorder) – określane potocznie także jako „uzależnienie od jedzenia” to zaburzenie polegające na spożywaniu dużych ilości pokarmu w niekontrolowany sposób, bez odczuwania fizycznego głodu. Od bulimii, zespół kompulsywnego jedzenia różni się tym, że cierpiące na nią osoby nie prowokują wymiotów oraz nie przeczyszczają się regularnie, aby nie przytyć. Dochodzi do tego, że niektóre osoby potrafią nie jeść w ciągu dnia prawie wcale tylko po to, aby wieczorem i nocą pochłonąć ogromne ilości jedzenia[1]. Osoby dotknięte tym zaburzeniem z reguły cierpią także na depresje i/lub anoreksje. Co rozumiemy pod hasłem „zdrowa osobowość” ? Osobowość ogólnie możemy zdefiniować jako „zespół stosunkowo trwałych cech, dyspozycji czy właściwości jednostki, które odróżniają ją od innych, nadających spójność zachowania, myśli, uczuć i zachowania w określonym środowisku”. Z kolei jej zaburzenia charakteryzują się trwałymi ale nie przystosowawczymi wzorcami zachowania, przeżywania siebie oraz stosunku do własnej osoby i otoczenia, a więc – przede wszystkim trudnościami w funkcjonowaniu społecznym i behawioralnym co związane jest często z subiektywnie odczuwanym cierpieniem. Badanie osobowości, ze względu na jej strukturę i dynamikę rozwoju, jest złożonym i wielowymiarowym procesem. W świetle literatury danego zagadnienia znaczenie częściej przytaczane są wyniki badań, które dotyczą przede wszystkim kobiet. Jednak badania na 15‒osobowej grupie mężczyzn (Fassin i in.)[2] ujawniły brak istotnych różnic pomiędzy cechami temperamentu w badanych grupach chorych kobiet i mężczyzn. Co ciekawe okazało się, że profil psychologiczny młodych mężczyzn ‒ kulturystów jest podobny do profilu kobiet z jadłowstrętem psychicznym (Mikołajczyk i in., 2004). Wyniki uzyskane w badaniach typologicznych wskazują, iż rozpowszechnienie zaburzeń osobowości wśród osób cierpiących na zaburzenia odżywiania mieszczą się w granicach 23-80%. Już dawno jednak zauważono, iż dziewczęta i kobiety cierpiące na zaburzenia odżywiania wyróżniają się pewnymi cechami osobowości, biorąc pod uwagę początek ich rozwoju w okresie adolescencji i wczesnej dorosłości – a więc okresach: kształtowania się autonomii, indywidualizacji młodych kobiet, a także wzmożonych objawów stresowych. Badania Grilo wskazują, że zaburzenia osobowości wśród pacjentek z anoreksją występowały dwukrotnie częściej niż w badanych grupach osób zdrowych. Przede wszystkim skupiają się na poszukiwaniu tych cech, które mogą być odpowiedzialne za zaburzenia odżywiania – bezpośrednie predykatory. Nieprawidłowe cechy osobowości, przykre, niekiedy traumatyczne doświadczenia z przeszłości, czy wystąpienie jakiś zaburzeń psychicznych należą do właśnie takich czynników. Wykazano (na podstawie badań hiszpańskiej grupy dziewcząt), że to właśnie neurotyzm[3] jest największym czynnikiem ryzyka zaburzeń odżywiania a znaczenie protekcyjne może odgrywać tutaj wysoka samoocena. Opisane przez Strobera trzy typy osobowości różnią się od siebie w zależności od stopnia nasilenia dezintegracji osobowości oraz rokowania‒ tj.: typ lękowy z niską samooceną i problemami interpersonalnymi, typ impulsywny z niska tolerancja frustracji i dysforycznym nastrojem oraz typ z niewielką patologią osobowości. Polska wersja badań również ujawniła 3 typy zaburzeń odżywiania : typ neurotyczny, borderline i typ psychotyczny. Osobowość lękowa to taka, w której na pierwszy plan wysuwają się sprzeczne charakterystyki –z jednej strony jest to pragnienie relacji społecznych i bycia akceptowanym, a z drugiej ich unikanie (skrajna introwersja) z powodu przeżywania nadmiernego lęku, obawą przed wchodzeniem w bliższe związki z ludźmi, a także poczuciem niższości w stosunku do innych. Wiąże się ona często z osobowością zależną polegająca na przyzwalaniu innym do przejęcia odpowiedzialności za własne życie, podporządkowania innym swoich potrzeb, oraz poczuciem bezradności i narastającego stresu w sytuacjach osamotnienia. Przykładem takich osób mogą być pacjentki cierpiące na restrykcyjną postać jadłowstrętu. Z kolei osoby z bulimią przejawiały zaburzoną osobowość borderline czy histroniczą. Borderline ‒ czyli zaburzenie z pogranicza psychozy i nerwicy. Cechuje je niestabilność postrzegania samego siebie, uczuć, emocji, impulsywność i chwiejna samoocena. Do tego dochodzi postrzeganie wewnętrznej pustki, desperacji i wynikająca z tego „chęć” angażowania się w intensywne, niestabilne (szybko zrywane) związki z innymi ludźmi. Sytuacje spostrzegane są na kontinuum ‒ od idealizowania do momentalnego, nieuzasadnionego i całkowitego ich podważenia. Borderline posiada pewne cechy wspólne z osobowością histroniczną (przesadne dramatyzowanie i wyrażaniem emocji, płytka i chwiejna uczuciowość, nadmierna koncentracją na atrakcyjności fizycznej). Naukowcy dość często łączą anoreksje bulimiczną i bulimię z osobowością z pogranicza. Nie oznacza to, że każda osoba, która ma zaburzenia odżywiania ma również zaburzoną osobowość (ani odwrotnie), może to jednak mieć znaczenie w odniesieniu ewentualnego, w tym wypadku utrudnionego leczenia. Z badań przeprowadzonych wśród kobiet z zaburzeniami odżywiania, wynika, że wśród osób, które miały próby samobójcze przed zachorowaniem na zaburzenia odżywiania, zdecydowanie dominują zaburzenia obejmujące prowokowanie wymiotów i przeczyszczanie się. Chorzy na anoreksję oprócz wskazanych wcześniej objawów, posiadają z reguły niską samoocenę, problemy z samookreśleniem oraz podwyższony wymiar narcyzmu. Dążenie do uzyskania pełnej kontroli stało się u nich wyznacznikiem sukcesu, sztywności zachowań i myślenia. Odstępstwa od pożądanego stanu, jakakolwiek spontaniczna zmiana powoduje narastanie lęku. Jeśli chodzi o analizę relacji interpersonalnych i komunikacji to ujawnia się neurotyczna obrona przed agresją ze strony innych osób, co może nierzadko wynikać z lęku przed wyrażaniem własnego zdania, sposobu myślenia. Osoby z anoreksją, w porównaniu z grupą osób zdrowych, cechuje większa kontrola nad sobą i większa wytrwałość w realizacji zadań. Kładą one większy nacisk na organizowanie i planowanie swoich działań, częściej osiągają wyznaczone cele. „Cechą wspólną i pierwszoplanową u większości z nich są przesadnie wygórowane ambicje” (Sulestrowska,1989). Wiąże się to z dużą pracowitością i perfekcjonizmem w realizowaniu zadań (Rajewski i in. 1996). Potwierdzono także, że u pacjentek z anoreksją obecne jest zewnętrzne poczucie umiejscowienia ośrodka kontroli, mierzone skalą Rottera (Cachelin i Maher, 1998) oraz, że mają one tendencje do oceniania własnej osoby zależności od samokontroli (Butow, 1993). Krytycyzm, małe zaufanie do siebie, trudności adaptacyjne, ambiwalencja i tendencja do przyjmowania postawy obronnej to ogólne cechy osób chorujących na anoreksję. Charakterystyczne jest niskie poczucie własnej wartości, jednak to poczucie niższości wyrażają nie poprzez przyznawanie się do winy, a w postaci samokrytycyzmu. Widoczny jest brak lub mała odporność na stres, ambiwalentna, silna zależność emocjonalna od rodziców oraz lęk przed dojrzałością seksualną (Banaś i inni, 1998). Wykorzystany w badaniu Inwentarz Zaburzeń Odżywiania (Eating Disorders Inventory) oprócz typowych objawów zaburzeń (pragnienie bycia szczupłą, stosunek do własnego ciała) uwzględnia także wspomniane parametry tj. perfekcjonizm, niską samoocenę, emocje oraz zaburzenia regulacji impulsów. Okazało się, że główną cechą, utrzymującą się pomimo ustania określonych objawów jest perfekcjonizm, będący czynnikiem nasilającym dążenie do szczupłości i podejmowania wszelkich działań – drastycznych diet, intensywnych ćwiczeń do uzyskana „pożądanych” rezultatów. To właśnie on predysponuje większość osób do zachorowania, a dodatkowo występuje także u matek chorych. W badaniach pacjentek z zaburzeniami odżywiania przy użyciu Inwentarza Temperamentu i Charakteru (TCI) Cloningera, stwierdzono, iż pacjentki te charakteryzuje ujęte jako cecha temperamentalna ‒ Unikanie Przykrości korelując ze zmniejszonym przekaźnictwem serotoninergicznym. Od lat zdawano sobie sprawę, że serotonina jest neuroprzekaźnikiem związanym z uczuciami, jej niedobór stawał się przyczyną chronicznego, obniżonego nastroju prowadząc do depresji. Tym razem badania nad pewnymi obszarami w mózgu, głównie - przedniego zakrętu obręczy (ośrodek odpowiedzialny na kontrole emocji, reakcje instynktowne strachu, agresji) wskazały, że u chorych na anoreksję poziom serotoniny jest znacznie wyższy niż u zdrowego człowieka. Największe, nawet kilkukrotne różnice występowały w przypadku bulimii. „Jadłowstręt jest tu czymś wtórnym, jedynie jedną z możliwych reakcji na nieustanny, paraliżujący lęk spowodowany nadmiarem serotoniny” (Bailer) Zaburzenie biochemicznej równowagi mózgu tłumaczyłoby występowanie problemów emocjonalnych u chorych takich jak: zamknięcie w sobie i trudności w wyrażaniu uczuć. Jednakże unikanie przykrości utrzymywało się także u osób z chroniczną postacią zaburzeń odżywiania jak i u osób zdrowych, u których to wywiad wskazał na obecność jadłowstrętu. "Analiza wymiarów temperamentu u pacjentek z zaburzeniami odżywiania się tworzy obraz kobiety nadwrażliwej, reagującej lękiem i obniżeniem nastroju na sytuacje stresowe oraz zależnej od aprobaty innych. Anorektyczki są szczególnie uparte i mają niewielkie potrzeby socjalne. Pacjentki z bulimią wyróżniają się większą impulsywnością, są mniej uporządkowane, co w skrajnej postaci może przyjmować patologię borderline. Skala TCI wydaje się przydatnym narzędziem - wyraźnie zaznacza różnice temperamentu w jadłowstręcie i bulimii oraz, zgodnie z jej założeniami, stwarza badaczom szerokie pole do poszukiwań biologicznych uwarunkowań zaburzeń odżywiania się."[4] Osoby chorujące na bulimię to przede wszystkim te, które spostrzegają i oceniają siebie jako nieatrakcyjne i bezwartościowe, nierzadko gardząc własną osobą. Dodatkowo uzależniają one swoją samoocenę od osób trzecich, wykazując silną potrzebę aprobaty i akceptacji społecznej. Wiąże się to z silną potrzebą zaspokajania oczekiwań innych osób, w szczególności tych, których opinia dlań ma największe znaczenie (z reguł matek). Obniżone poczucie własnej wartości oraz perfekcjonizm przejawiający się w spełnianiu oczekiwań innych, połączony z potrzebą osiągnięć wiąże się z takim sposobem spostrzegania relacji interpersonalnych, w których to one „podporządkowują się” otoczeniu. Sprzyja to zmniejszeniu bądź całkowitej utracie poczucia kontroli na różnymi sferami własnego życia, życia w ciągłym stresie, pod presją oraz skłonnościami depresyjnymi prowadząc niekiedy do dramatycznych konsekwencji spowodowanych zachowaniami autodestrukcyjnymi. Wysokie zapotrzebowanie na stymulacje dotyczy przede wszystkim osób z bulimią. Ta sama grupa uzyskała większe wyniki na skali zależności od nagrody oraz w zakresie empatii, umiejętności zrozumienia i okazania uczuć innej osobie. Natomiast przeciwnie ‒ pacjentki z anoreksją wyróżniały się niskim zapotrzebowaniem na stymulacje oraz większym poziomem wytrwałości. Pacjentki tzw. „pośrednie” to z kolei takie, których obraz osobowości łączy w sobie bulimię oraz restrykcyjną postać anoreksji. W podgrupie z restrykcyjną postacią jadłowstrętu wykazano szczególną zależność od aprobaty i troski innych. Stwierdzono ponadto występowanie w każdej z tych grup, co według Cloningera jest charakterystyczne dla zaburzeń osobowości, małą zdolność do samoukierunkowania[5] Zmierzony wymiar samotranscendencji był wyższy u osób z bulimią oraz wykazujących zachowania bulimiczne. Wielość przeprowadzonych badań donosi także o potwierdzonym udziale cech obsesyjno‒kompulsywnych, urastających niekiedy do postaci zaburzenia samego w sobie. Nierzadko, to one poprzedzają wystąpienie charakterystycznego jadłowstrętu zarówno u kobiet jak i mężczyzn, jednak inaczej może się to w każdej z tych grup objawiać. U kobiet na przykład ma to związek ze stosowaniem środków, bądź szerzej „zachowań przeczyszczających”. Co zdaje się być istotne - cechy obsesyjno-kompulsywne mają negatywny wydźwięk biorąc pod uwagę rokowanie choroby. Ostatnim z poruszanych zaburzeń jest to należące do podgrupy „inne” – czyli zespół kompulsywnego objadania się (BED) obejmujący 2-5% całej populacji. Nazywany inaczej „zajadaniem swoich emocji czy smutków”[6], wskazuje na nieco inną naturę samego zaburzenia. W przeciwieństwie do bulimii czy anoreksji ‒ BED u kobiet i mężczyzn występuje porównywalnie często. To z reguły ten zespół staje się przyczyną nadwagi czy otyłości (30% chorych na to zaburzenie cierpi na nadwagę). Dowiedzione zostało, że osoby dotknięte kompulsywnym objadaniem się doświadczają depresji i trudności radzenia sobie w codziennym życiu, wyrażania emocji tj. gniewu, niepokoju, frustracji, spowodowanych głównie przez niezaspokojenie społecznych i emocjonalnych potrzeb. Pacjenci przejawiają z reguły różne poziomy destabilizacji własnej osoby oraz symptomy z pogranicza borderline czy osobowości neurotycznej. Analiza badań ujawnia, że kobiety mają wyższy poziom uwewnętrznienia norm społeczno ‒ kulturowych idealnego ciała i spostrzegania siebie jako atrakcyjnych. Stąd też prawdopodobnym wydaje się być stwierdzenie, że podporządkowanie się owym normom i społecznym naciskom wymaga niemałego „poświęcenia” – rzutując w społecznej alienacji i tendencjom autodestrukcyjnym. Obserwowalna jest u nich niska samoocena a wyznawaną zasadą stało się stwierdzenie „Mój wygląd jest tym, czym jest moja osobowość”. Rozbieżność pomiędzy oceną własnego wyglądu, aktualnego obrazu siebie (jak ja wyglądam), a tym idealnym (jak chciał/chciałabym wyglądać) bierze swój początek z wczesnego doświadczenia społecznego niepokoju jednostki i udziału negatywnych emocji gniewu skierowanego w stosunku do innych ludzi. Wielokierunkowa i wielowymiarowa ocena przeprowadzonych przez naukowców i psychologów badań wyodrębniła charakterystyczne cechy osobowości oraz potwierdziła hipotezę spektrum choroby. Ponadto stwierdzono różnice pomiędzy pacjentkami należącymi do różnych grup zaburzeń odżywiania. Podsumowując - do czynników predysponujących wystąpienie zaburzeń odżywiania należą głównie takie cechy jak : neurotyzm, perfekcjonizm, cechy obsesyjno-komulsywne, a ponadto niski poziom samoukierunkowania. Okazuje się jednak, że kluczowe znaczenie dla zaburzeń odżywiania odgrywa osobowość lękowa. Niewątpliwie zaburzenia odżywiania są poważnymi zaburzeniami psychicznymi, a więc nie można spostrzegać tej choroby wyłącznie jako zmian na płaszczyźnie fizycznej. Nie jest to, jak to się często słyszy od chorych osób, „dieta” bądź „styl życia”. Z tego zaburzenia się niestety „nie wyrasta”, wręcz przeciwnie – im dłużej dane osoby „tkwią” w tym stanie, tym większe i bardziej dramatyczne konsekwencje mogą się z niego wyłonić, dlatego też konieczne jest jak najszybsze reagowanie i poddanie się leczeniu przy udziale różnych specjalistów. Bibliografia: Gabriel C., Waller G.(2014), Clusters of Personality Disorder Cognitions in the Eating Disorders, 28-31 Izydorczyk B. (2011) A Psychological profile of the body self characteristics in women suffering from bulimia nervosa. In: Hay P, editor. New insights into the prevention and treatment of bulimia nervosa,147–167. Izydorczyk B. (2013) Selected psychological traits and body image characteristics in females suffering from binge eating disorder. Archives of Psychiatry and Psychotherapy, 19–33 Mikołajczyk E., Samochowiec J.(2004) Cechy osobowości u pacjentek z zaburzeniami Via Medica, 91–95. [1] Tu: zespół nocnego jedzenia [2] Badanie na podstawie kwestionariusza TCI [3] Neurotyzm - cecha osobowości, charakteryzująca się trwałą tendencją do doświadczania „negatywnych” stanów emocjonalnych, większą skłonnością do doświadczania takich uczuć jak lęk, gniew, zazdrość, smutek czy poczucie winy. Osoby neurotyczne słabo radzą sobie ze stresem, są często skrępowane i nieśmiałe. Skrajna postać neurotyzmu może prowadzić do występowania fobii, zaburzeń nastroju, lęku panicznego oraz innych zaburzeń lękowych, określanych dawniej nerwicami. [4] [5] cecha osobowości, odnosząca się do samodeterminacji, regulowania i dostosowywania swojego zachowania do wymagań sytuacyjnych, po to by osiągnąć i zrealizować postawione cele i wartości Przyjmowanie pokarmu dawno przestało już pełnić funkcje biologiczne służące odżywieniu organizmu po to, aby przetrwać. Od kiedy ludzie mają stały i względnie bezproblemowy dostęp do pożywienia, pełni ono także funkcje psychologiczne (zaspokajanie różnych potrzeb, m. in. bezpieczeństwa, miłości), społeczne (nawiązywanie i podtrzymywanie relacji z innymi), kulturowe (sztuka kulinarna, estetyka jedzenia), ekonomiczne (jedzenie jest produktem do sprzedaży, reklamy) czy wreszcie światopoglądowe (dobór pokarmów jako wyraz poglądów, np. wegetarianizm, czy przekonań religijnych, np. koszerność) (Ogińska-Bulik, 2016). Paradoksalnie, to „rozczłonkowanie” funkcji jedzenia w życiu człowieka przyniosło m. in. szereg problemów z nim związanych, chociażby pod postacią zaburzeń odżywiania odnoszących się do sposobu, ilości, częstotliwości i jakości pokarmu oraz treści przeżyć emocjonalnych z nim kojarzonych. Jednym z najczęściej spotykanych zaburzeń jest anorexia nervosa, czyli jadłowstręt psychiczny. Istotą tego zaburzenia jest nadmierna utrata wagi ciała oraz silny lęk przed przytyciem. Osoba chora postrzega swoje ciało jako nierealistycznie duże, a po osiągnięciu swojej wagi docelowej (wskutek głodówki), nie zaprzestaje odchudzania, zastępując ją wagą jeszcze niższą. Anorektycy rozwijają szereg strategii zachowania po to, aby ich otoczenie nie zauważyło zmian w ich wyglądzie, np. ukrywają jedzenie podczas posiłków, a później je wyrzucają, unikają jedzenia w towarzystwie innych osób lub kłamią, że już jadły i nie są głodne, czy też noszą luźne, „workowate” ubrania, aby ukryć wychudzone ciało. Bliscy osoby chorującej po jakimś czasie zauważają nie tylko nadmierny spadek masy ciała, ale także inne zmiany w wyglądzie takie, jak: wypadanie, suchość i łamliwość włosów, meszek na skórze czy tzw. „twarz wiewiórki” (wywołaną obrzękiem gruczołów ślinowych). Zmienia się również postawa chorego w stosunku do jedzenia i masy ciała. Anorektyk przejawia nadmierne zainteresowanie kwestią wagi, jedzenia, kaloryczności posiłków; staje się także ekspertem od diet odchudzających. Ponadto, często wypowiadanym przez chorego stwierdzeniom: „jestem gruba”, „mam grube nogi”, itp. towarzyszy równie częste, występujące nawet po każdym posiłku ważenie się oraz strategie kompensacyjne w postaci zażywania środków przeczyszczających lub moczopędnych czy też wykonywania intensywnych i długotrwałych ćwiczeń fizycznych. Po jakimś czasie, kiedy organizm chorego osiągnie już jakiś stopień wyczerpania, usłyszeć można także skargi na uczucie zimna, zawroty głowy, bóle brzucha (zwłaszcza po przyjęciu jakiegoś pokarmu), zaparcia, zatrzymanie miesiączkowania czy omdlenia. W skrajnych przypadkach anoreksja może prowadzić do krańcowego wycieńczenia organizmu i w efekcie, do śmierci. Bulimia nervosa to drugie z najczęściej spotykanych zaburzeń odżywiania. Charakteryzuje się występowaniem cyklicznych napadów objadania się, podczas których osoba chora ma wrażenie utraty kontroli nad tym co i ile zjada. Napady te występują najczęściej wieczorami i towarzyszy im poczucie obrzydzenia i wstydu, dlatego też bulimicy dokonują ich zazwyczaj bez świadków, w samotności. Każdorazowo taki „trans jedzeniowy” wywołuje wyrzuty sumienia i poczucie winy, co prowadzi do podjęcia działań kompensacyjnych mających te odczucia zniwelować. W bulimii przeczyszczającej chory prowokuje wymioty lub używa środków przeczyszczających, aby pozbyć się nadmiernej ilości przyjętej podczas napadu treści żołądkowej. W bulimii bez przeczyszczania natomiast „naprawianie szkód” związanych z napadem objadania się ma postać głodówki lub katorżniczych i długotrwałych ćwiczeń fizycznych. Napadów bulimicznych doświadcza ok. 1-2% populacji, ale wśród osób chorujących na otyłość odsetek ten może sięgać nawet 52% z nich (Bąk-Sosnowska, 2010). Napadowe objadanie się (binge eating) jest zaburzeniem bardzo podobnym do opisanej wyżej bulimii. Różni je od siebie jedynie to, że nie towarzyszą mu żadne działania kompensacyjne: chory po prostu pochłania ogromne ilości pokarmów w bardzo krótkim czasie i, podobnie, jak w bulimii, nie służy to zaspokojeniu głodu fizjologicznego, ale stanowi pewnego rodzaju ulgę i ujście dla napięcia emocjonalnego czy niepokoju. Zaburzenie to występuje u ok. 6,6% populacji ogólnej i 25% osób otyłych (Bąk-Sosnowska, 2010), a u jego podłoża leżą zaburzenia osobowości objawiające się nadmiernym lękiem i symptomami depresji. Anoreksja, bulimia i napadowe objadanie się to statystycznie najczęściej występujące zaburzenia odżywiania. Inne, rzadziej występujące zaburzenia to: Pica (spożywanie substancji niejadalnych), zaburzenie przeżuwania (zwracanie pokarmu i następnie ponowne jego przeżuwanie, połykanie i znów wypluwanie), zespół jedzenia nocnego, ortoreksja (obsesja na punkcie zdrowego odżywiania), czy też wilczy apetyt na słodycze. Przyczyn występowania zaburzeń odżywiania nauka dopatruje się między innymi w czynnikach biologicznych. Badania wskazują na większe ryzyko zachorowania u bliźniąt jednojajowych (35-55%) (Pilecki, 1996; za: Józefik, 2006), a wskaźnik zachorowalności w rodzinie wynosi 5-10% (Banaś et al., 1998). Wskaźniki te jednak określają jedynie predyspozycję do wystąpienia tego rodzaju zaburzeń. Jednakże to czynniki indywidualne są najbardziej odpowiedzialne za prawdopodobieństwo zachorowania na ten rodzaj choroby. Profil osobowościowy anorektyka lub bulimika jest podobny i obejmuje takie cechy, jak: perfekcjonizm, zaburzony obraz własnego ciała, nadmierny samokrytycyzm, brak zadowolenia z życia, negatywny stosunek do samego siebie, tendencje introwertywne, obniżona zdolność do nawiązywania relacji i współdziałania, nadmierny konformizm, przesadna skrupulatność czy brak stabilności emocjonalnej (Rabe-Jabłońska, 1998; za: Ogińska-Bulik, 2016). Przeprowadzając diagnostykę często okazuje się, że mamy do czynienia nie tyle ze specyficznymi zaburzeniami odżywiania, ale bardziej ogólnie, z zaburzeniami osobowości, których anomalie związane z jedzeniem mogą być tylko jednym z objawów. W ENSO traktujemy zaburzenia odżywiania kompleksowo. Prowadzimy psychoterapię pomagającą uwolnić się od dokuczliwych objawów takich zaburzeń, a także towarzyszymy w zmianach osobowościowych, które mają na trwałe uchronić przed ich nawrotem. Dodatkowo, właśnie nawiązaliśmy współpracę z poradnią dietetyczną Zdrowa Kaloria w Strzelcach Opolskich, gdzie w marcu otwieramy nasz nowy oddział. Porady dietetyczne dostępne będą również w naszym wrocławskim oddziale. Szczególnie gorąco zapraszamy rodziców z dziećmi/nastolatkami walczącymi z otyłością i innymi zaburzeniami odżywiania. Rejestracja wizyt: tel. 797504598, 668 522 620, mailowo: @ lub zdrowakaloria@ Źródła: Banaś, A., Januszkiewicz-Grabias, A., Radziwiłłowicz, P. (1998). Wieloczynnikowe uwarunkowania zaburzeń odżywiania się. Psychiatria Polska, 32(2), 165-176. Bąk-Sosnowska, M. (2010). Zaburzenia odżywiania towarzyszące otyłości. Forum Zaburzeń Metabolicznych, 1(2), 92-99. Józefik, B. (2006). Relacje rodzinne w anoreksji i bulimii psychicznej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ogińska-Bulik, N. (2016). Wiem, co jem. Psychologia nadmiernego jedzenia i odchudzania się. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Zaburzenia odżywiania stanowią dość rozbudowaną grupę psychiatrycznych jednostek, do których zaliczane są anoreksja oraz bulimia. Czasami problemy te bywają bagatelizowane, tymczasem większość z nich może dawać poważne, czasami nawet śmiertelne, powikłania. Jakie jednak dokładnie wyróżnia się zaburzenia odżywiania, czym charakteryzują się poszczególne z nich i jakimi metodami można je leczyć? Autor: Getty Images Spis treściZaburzenia odżywiania - co to takiego?Zaburzenia odżywiania: przyczynyZaburzenia odżywiania: objawyZaburzenia odżywiania: rodzajeZaburzenia odżywiania: nowe jednostkiZaburzenia odżywiania: problemy współistniejąceZaburzenia odżywiania: diagnostykaZaburzenia odżywiania: powikłaniaZaburzenia odżywiania: leczenieZaburzenia odżywiania: rokowania Zaburzenia odżywiania - co to takiego? Zaburzenia odżywiania należą do grupy zaburzeń psychicznych i wymagają leczenia. Współcześnie o zaburzeniach odżywiania słyszał prawie każdy – mało kto nigdy nie zetknął się z terminem anoreksja czy bulimia. Wymienione problemy rzeczywiście, stanowią jedne z najbardziej znanych jednostek z tej grupy, z całą pewnością nie są one jednak jedynymi możliwymi zaburzeniami odżywiania – wyróżnia się ich zdecydowanie więcej. Tak naprawdę zaburzenia odżywiania wystąpić mogą u osoby będącej w dowolnym wieku (możliwa jest nawet anoreksja u osób starszych), typowo jednak rozwijają się one u nastolatków oraz u młodych dorosłych. Zdecydowanie częściej problem dotyka kobiet. Różne są natomiast statystyki dotyczące dokładnej częstości występowania zaburzeń odżywiania, według jednych z nich w pewnym momencie życia na anoreksję choruje do nawet 4% kobiet, a na bulimię i zaburzenia z napadami objadania się zapada do 2% przedstawicielek płci żeńskiej. Ortoreksja - kiedy zdrowe odżywianie wyniszcza organizm Zaburzenia odżywiania: przyczyny Do dziś nie udało się jednoznacznie stwierdzić, co dokładnie odpowiada za występowanie różnych zaburzeń odżywiania – najprawdopodobniej etiologia tych jednostek jest wieloczynnikowa. Podobnie jak w przypadku wielu różnych schorzeń, tak i w przypadku nieprawidłowości związanych z odżywianiem dużo uwagi kieruje się ku uwarunkowaniom genetycznym i najprawdopodobniej jest to dobry trop. Okazuje się, że osoby, które mają bliskiego krewnego z jakimś zaburzeniem odżywiania, same mają od 7 do 12 nawet razy zwiększone ryzyko pojawienia się tego problemu i u nich. Teorie o wpływie genów na występowanie zaburzeń odżywiania potwierdzają badania prowadzone na bliźniętach monozygotycznych – w ich trakcie okazywało się, że gdy jeden z nich cierpiał na zaburzenia odżywiania, to ryzyko, że drugi bliźniak będzie zmagał się z tym samym problemem, sięgało nawet 50%. Geny to jednak zdecydowanie nie wszystko – za przyczyny zaburzeń odżywiania uznaje się również rozmaitego rodzaju czynniki natury psychospołecznej. Zwraca się uwagę na to, że zwiększoną tendencję do wystąpienia któregoś z należących do tej grupy problemów mają te osoby, które w dzieciństwie były na każdym kroku kontrolowane przez swoich rodziców. Ogólnie różne nieprawidłowe postawy rodzicielskie mogą sprzyjać zaburzeniom odżywiania. Największe znaczenie ma jednak nadmierne skupianie się opiekunów na masie ciała zarówno swojej, jak i dziecka. Wpływ na występowanie zaburzeń odżywiania mają również media. Od lat doskonale widać propagowanie pewnego wzorca piękna – zauważyć to można chociażby na wybiegach modowych czy w różnych kampaniach reklamowych, gdzie jako ludzie sukcesu prezentowane są osoby szczupłe, czasami wręcz wychudzone. Tego rodzaju przekaz buduje u wielu młodych osób przekonanie, że tylko taki wygląd jest akceptowalny i pozwoli im w przyszłości osiągnąć sukces. Zaburzenia odżywiania: objawy Większość zaburzeń odżywiania ma pewne wspólne cechy – są nimi przede wszystkim nadmierna koncentracja na swoim wyglądzie, nieprawidłowe nawyki związane ze spożywaniem pokarmów oraz przekonanie o nieprawidłowym obrazie własnego ciała. Wśród problemów, które mogą przemawiać za tym, że bliska osoba może mieć któreś z zaburzeń należących do tej grupy, wymienić można zmianę zachowań związanych z jedzeniem (np. unikanie spożywania posiłków wraz z rodziną), utratę masy ciała (typowo pacjent z zaburzeniami odżywiania neguje, jakoby liczył kalorie czy stosował jakąkolwiek dietę), niezadowolenie ze swojego wyglądu, pogorszenie stanu zdrowia (np. gorszy wygląd skóry, pogorszenie kondycji włosów, nieuzasadnione osłabienie czy ospałość), nagłe rozpoczęcie uprawiania intensywnej aktywności fizycznej, wypowiedzi o posiadaniu zdecydowanie zbyt dużej masy ciała (szczególnie niepokojące wtedy, gdy ich autorem jest osoba ze zbyt niską wagą). Zaburzenia odżywiania: rodzaje Zasadniczo najbardziej znanym zaburzeniem odżywiania jest anoreksja, czyli jadłowstręt psychiczny. Problem ten ogólnie powiązany jest z ograniczaniem ilości przyjmowanych posiłków, często dochodzi do tego również intensywne uprawianie sportu. Wszystkie działania osoby z anoreksją mają jeden cel – doprowadzenie do posiadania jak najniższej masy ciała. W przypadku jadłowstrętu nieprawidłowe przekonania chorych mogą być tak nasilone, że nawet wtedy, gdy ich waga jest skrajnie niska i widoczne stają się u nich wszystkie kości, pacjenci mogą być nadal przekonani, że ważą zbyt dużo i że są po prostu grubi. Bulimia (żarłoczność psychiczna) to problem nieco inny niż anoreksja – w jej przypadku pacjenci mają bowiem, najczęściej, prawidłową masę ciała. Charakterystyczne dla bulimii są napady niekontrolowanego objadania się, które później wzbudzają w pacjencie poczucie winy – w celu zapobiegnięcia przyrostowi masy ciała, stosują oni różne metody, takie jak prowokowanie wymiotów czy stosowanie środków przeczyszczających. Zaburzenie z napadami objadania się jest problemem nieco podobnym do bulimii. W jego przebiegu również dochodzi bowiem do epizodów niekontrolowanego pochłaniania dużych ilości jedzenia, różnicą jest jednak to, że pacjenci z zaburzeniami z napadami objadania się nie stosują różnych metod, które miałyby zapobiegać przybieraniu przez nich na wadze. Pica to kolejne zaburzenie odżywiania, które u niektórych osób wywołuje wręcz obrzydzenie. Polega ono na tym, że pacjent zjada rzeczy, które zdecydowanie do spożywania się nie nadają – takowymi mogą być np. mydło, ziemia, węgiel czy… włosy. Najczęściej pica spotykana jest u dzieci, kobiet w ciąży oraz u osób niepełnosprawnych intelektualnie. W amerykańskiej klasyfikacji DSM-V wyodrębnione zostało zaburzenie odżywiania, określone jako zaburzenia polegające na unikaniu lub ograniczaniu przyjmowania pokarmów (ang. avoidant/restrictive food intake disorder). Związane są z nim trudności z przyjmowaniem posiłków, wynikające z wyjątkowej niechęci do samego jedzenia lub niechęci do określonych smaków, zapachów czy tekstury jedzenia. Zaburzenia odżywiania: nowe jednostki W medycznych klasyfikacjach grupa zaburzeń odżywiania w najbliższych latach będzie najprawdopodobniej ulegać różnym zmianom – coraz częściej bowiem wspomina się o innych jeszcze niż wymienione problemach, które także można by zaliczać do tej grupy. Do jednostek, które w tej chwili nie są uwzględniane w medycznych klasyfikacjach schorzeń i zaburzeń, a o których jednocześnie mówi się współcześnie coraz więcej, zaliczyć można takie problemy, jak: ortoreksja (zaburzenie polegające na spożywaniu przez pacjenta wyłącznie zdrowych, pełnowartościowych produktów), diabulimia (spotykana u osób zmagających się z cukrzycą, które specjalnie manipulują dawkami insuliny tak, aby uniknąć zwiększenia masy ciała), drunkoreksja (inaczej alkoreksja, problem związany z unikaniem spożywania pokarmów po to, aby kalorie, które potem pacjent dostarcza sobie wraz ze spożywanym alkoholem, nie doprowadziły do wzrostu jego wagi), zespół Gourmand (nazywany również zespołem smakosza, wystąpić może po uszkodzeniu płatów czołowych mózgowia i związany jest z tym, że pacjent zaczyna chcieć jeść jedynie wyrafinowane posiłki). Zaburzenia odżywiania: problemy współistniejące Zaburzenia odżywiania dość często nie są jedynym problemem z kręgu zainteresowania psychiatrii, z którym zmaga się pacjent. Nierzadko wraz z nimi, u tej samej osoby, współistnieją inne jeszcze jednostki – wśród tych, które pojawiają się z zaburzeniami odżywiania najczęściej, wymienić można przede wszystkim: zaburzenia depresyjne, zaburzenia lękowe, zaburzenia osobowości. Warto tutaj nadmienić, iż pacjenci z zaburzeniami odżywiania znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka nadużywania i uzależnienia od substancji psychoaktywnych. Zaburzenia odżywiania: diagnostyka Rozpoznawaniem zaburzeń odżywiania zajmują się specjaliści od ochrony zdrowia psychicznego – psychiatrzy oraz psychologowie. Często zanim pacjent trafi do takowych, odwiedza on zupełnie inne medyków – takie postępowanie wcale, wbrew pozorom, błędem nie jest. W rzeczywistości bowiem przed postawieniem rozpoznania zaburzeń odżywiania konieczne jest wykluczenie innych możliwych, organicznych przyczyn utraty masy ciała czy innych nieprawidłowych zachowań związanych z jedzeniem – w diagnostyce różnicowej uwzględnić należy zaburzenia hormonalne (takie jak np. zaburzenia czynności tarczycy czy choroba Addisona), choroby przewodu pokarmowego (takie jak np. celiakia, choroba Leśniowskiego-Crohna, choroba wrzodowa). Czasami mija pewien czas od rozpoczęcia procesu diagnostycznego do postawienia ostatecznego rozpoznania. W sytuacji, gdy podejrzewamy, że bliski może mieć zaburzenia odżywiania, nie ma na co czekać – pomocy trzeba szukać jak najszybciej, ponieważ ich następstwa, niestety, mogą być wręcz opłakane. Zaburzenia odżywiania: powikłania Powikłań zaburzeń odżywiania wymienić można bardzo dużo. Prawda jest niestety taka, że w stosunkowo krótkim nawet czasie doprowadzić one mogą do niebagatelnego spustoszenia w całym organizmie pacjenta. Przykładowo w przebiegu anoreksji dochodzić może do takich problemów, jak: zaburzenia płodności (włącznie z niepłodnością), nasilone zaburzenia rytmu serca, utrata masy mięśniowej, osłabienie kośćca, gwałtowne zmiany nastroju. Groźna jest także i bulimia – w jej przypadku powikłaniami mogą być takie problemy, jak: uszkodzenia szkliwa zębów, poważne zaburzenia elektrolitowe, zaburzenia rytmu serca, uszkodzenia przełyku (powstające wskutek prowokowania wymiotów). Warto tutaj podkreślić, że pacjenci z zaburzeniami odżywiania mają zwiększone ryzyko podejmowania prób samobójczych. Biorąc pod uwagę opisane wyżej problemy oczywiste staje się to, że zaburzenia odżywiania nie tylko trzeba leczyć, ale i że trzeba to leczenie rozpoczynać jak najszybciej. Zaburzenia odżywiania: leczenie W leczeniu różnorakich zaburzeń odżywiania najistotniejszą rolę odgrywają oddziaływania terapeutyczne. Prawdopodobnie najwięcej wspomina się w tym przypadku o terapii poznawczo-behawioralnej, pomocne mogą być jednak również i innego rodzaju terapie, np. terapia systemowa czy terapia psychodynamiczna. U młodych pacjentów – dzieci i nastolatków – bardzo duże znaczenie w leczeniu zaburzeń odżywiania ma terapia rodzinna. Różne techniki bywają wykorzystywane w leczeniu omawianych problemów, przykładowo u chorych na anoreksję wykorzystywane są kontrakty terapeutyczne. Czasami w leczeniu zaburzeń odżywiania wykorzystywane jest również i leczenie farmakologiczne. Jednak nie doprowadzi do pełnego wyzdrowienia – do tego niezbędne jest podjęcie psychoterapii. Farmakoterapię w zaburzeniach odżywiania wykorzystuje się przede wszystkim wtedy, gdy obserwowane są u pacjenta objawy dodatkowych zaburzeń psychicznych, np. zaburzeń depresyjnych. U niektórych pojawiać się może pytanie, w jakich warunkach powinno się leczyć zaburzenia odżywiania. Wszystko zależy od stanu pacjenta – w przypadku stabilnych chorych, możliwe jest podjęcia leczenia ambulatoryjnego, wtedy jednak, gdy np. osoba z anoreksją ma skrajnie niskie BMI, konieczna może być hospitalizacja. Warto tutaj zaznaczyć, że niekoniecznie musi ona od razu mieć miejsce w szpitalu psychiatrycznym – przy znacznym wyniszczeniu konieczne najpierw może być leczenie w oddziale pediatrycznym lub internistycznym (w zależności od wieku chorego) i dopiero po ustabilizowaniu jego stanu somatycznego możliwe może być jego przekazanie do placówki psychiatrycznej. Niektórzy rodzice pacjentów z anoreksją oczekiwaliby, że w szpitalu masa ciała ich dziecka będzie rosła jak najszybciej. Takie podejście jest jak najbardziej zrozumiałe, ze strony medycznej zbyt szybki przyrost wagi wcale nie jest jednak korzystny. U osób z anoreksją przybieranie wagi musi odbywać się stopniowo – wtedy, gdy dochodzi do tego zbyt szybko, istnieje ryzyko wystąpienia zagrażającego życiu problemu, którym jest zespół ponownego odżywienia. Zaburzenia odżywiania: rokowania Ciężko jest podać konkretne rokowania osób z zaburzeniami odżywiania – problemy te przebiegają naprawdę różnie i mają bardzo zróżnicowane nasilenie objawów. Ogólnie jednak w przypadku anoreksji, bulimii i zaburzeń z napadami objadania się podaje się, że poprawę – w postaci częściowego lub całkowitego ustąpienia objawów – obserwuje się u od 50% do nawet 85% spośród wszystkich leczonych z powodu tych jednostek osób. Z drugiej strony trzeba tutaj wyraźnie podkreślić, iż zaburzenia odżywiania uznawane są za zaburzenia psychiczne o najwyższej śmiertelności. Ta informacja, podobnie jak wspomniane wcześniej możliwe powikłania problemów z odżywianiem się dobitnie pokazuje, jak ważne jest szybkie reagowanie i poszukiwanie pomocy w sytuacji, gdy nasz bliski może cierpieć na którąś z zaliczanych do tej grupy jednostek. Czytaj też: Uszkodzenia zębów przy zaburzeniach odżywiania Selektywne zaburzenie odżywiania: przyczyny, objawy i leczenie Anoreksja to zaburzenie odżywiania, którego leczenie jest skomplikowane. W nim osoba widzi zmienioną percepcję ciała, wyglądającą na nadwagę. To zachęca je do niezdrowych zachowań w stosunku do jedzenia, z zamiarem utraty wagi do punktu, w którym osiągną niedożywienie. Anoreksja wiąże się nie tylko z problemami żywieniowymi, ale także z niemożnością radzenia sobie z lękiem i stresem. Dzięki sprawowaniu kontroli nad jedzeniem osoba z tym zaburzeniem może znaleźć krótką chwilę spokoju. Biorąc pod uwagę złożoność zaburzenia, fundamentalne znaczenie ma to, aby rodzina i grupa przyjaciół osoby z anoreksja jest u jej boku, przekonując ją, że powinna poprosić o pomoc, oprócz tego, że bliskie otoczenie jest kluczowym czynnikiem w Poprawa. Następnie zobaczymy kilka wskazówek, jak pomóc osobie z anoreksją, oprócz poinformowania, czego w ogóle nie należy robić, jeśli proces odzyskiwania ma zostać przyspieszony. Powiązany artykuł: „Główne zaburzenia odżywiania: anoreksja i bulimia" Jak pomóc osobie z anoreksją? Praktyczne wskazówki Może być tak, że bliska nam osoba cierpi na anoreksję. W tym zaburzeniu, ponieważ osoba źle postrzega własne ciało, Widząc siebie z większym rozmiarem ciała niż w rzeczywistości, próbuje schudnąć stosowanie bardzo rygorystycznych diet, a także obsesyjne ćwiczenia. Kiedy osiągasz bardzo niską wagę i nie zaspokajasz zapotrzebowania organizmu na kalorie i składniki odżywcze, niektóre fizyczne objawy, które wywołuje to zaburzenie, to: przebarwienia skóry, zaburzenia trawienia, odwodnienie, niedożywienie, zawroty głowy, omdlenia, zmęczenie, utrata masy kostnej, problemy z sercem i zaburzenia równowagi elektrolityczny. Na dłuższą metę ten zestaw problemów fizycznych prowadzi do śmierci. Ale nie tylko osoba z anoreksją cierpi na swoją patologię. Ich bliskie otoczenie, zarówno rodzina, jak i przyjaciele, cierpi, gdy widzą, że ukochana osoba stopniowo się pogarsza. Będąc zaburzeniem psychicznym, osoby, które zajmują się diagnostyką i leczeniem anoreksji to psycholodzy, psychiatrzy i lekarze, które współpracując sprzyjają wyzdrowieniu osób cierpiących na tę chorobę. Bardzo ważne jest, aby zrozumieć, że to zadanie pracowników służby zdrowia jest odpowiedzialne za powrót do zdrowia osób z tymi zaburzeniami. Jednak jako przyjaciele i rodzina możemy pomóc w wyzdrowieniu, unikając robienia rzeczy, które mogą prowadzić do: dyskomfort fizyczny i emocjonalny osoby z anoreksją oprócz udzielania wsparcia i dawania przykładu do naśladowania nawyków zdrowy. Do zrobienia? To są główne wskazówki, jeśli chodzi o udzielanie wsparcia i pomocy osobie z anoreksją, chociaż nie może zastąpić profesjonalnej terapii: 1. Dowiedz się więcej o anoreksji Przed rozmową z osobą z naszego otoczenia, co do której podejrzewamy, że może cierpieć na anoreksję, najlepiej jest dowiedzieć się o tym zaburzeniu z wiarygodnych źródeł. Pomimo tego, że walka z kanonami piękna zdołała uwrażliwić ludność na to, jak pojawiają się zaburzenia odżywiania, zwłaszcza u kobiet, na ich temat krąży wiele mitów one. Nigdy nie wolno nam o tym zapomnieć jest to zaburzenie psychiczne i jako takie należy się nim zająć. Próba lepszego zrozumienia, co może się dziać ze znajomym, jest bardzo korzystna zarówno dla niego, jak i dla nas, biorąc pod uwagę który pozwala nam zrozumieć cierpienie, które się dzieje i pozwala nam zobaczyć najbardziej odpowiedni sposób radzenia sobie z tym tematem. Dogłębne poszukiwanie informacji na temat anoreksji pozwoli Ci zobaczyć, że nie chodzi tylko o to, by schudnąć lub wyglądać na grubszego niż w rzeczywistości. Istnieje wiele dyskomfortu psychicznego, który prowadzi do takiej sytuacji. 2. Porozmawiaj o tym we właściwym czasie Po udokumentowaniu siebie nadszedł czas, aby spróbować porozmawiać z osobą, o której podejrzewamy, że doświadcza tego problemu. Biorąc pod uwagę powagę sprawy, bardzo ważne jest, aby wybrać odpowiednie miejsce i czas, aby uniknąć sytuacji napięcia. Miejsce, w którym z nim rozmawiasz nie powinno zawierać elementów rozpraszających, w ten sposób zwrócisz na niego większą uwagę. Unikaj tej rozmowy po kłótni i staraj się to robić w prywatnym miejscu. Spokojnie wyraź troskę o ich stan zdrowia, ponieważ zrobienie tego w alarmujący sposób zwiększy napięcie. Mówiąc, opisz niektóre zachowania, które widziałeś u niego/niej, a które sprawiły, że pomyślałeś, że on/ona może przechodzić przez jakiś problem. Wyjaśnij, że zależy Ci tylko na nim / niej i chcesz mieć pewność, że wszystko idzie dobrze. 3. Mów o anoreksji bez stygmatów Posiadanie udokumentowanej anoreksji uniemożliwia nam mówienie o tym zaburzeniu w oparciu o uprzedzenia i stygmaty. Osoba z anoreksją nie będzie już czuć się komfortowo cierpiąc z powodu tej zmiany psychicznej, więc nie powinniśmy jej już niepokoić stereotypowymi wyobrażeniami na ten temat podczas gdy rozmowa trwa. Dobrym sposobem na rozpoczęcie rozmowy jest stwierdzenie, że wiele osób cierpi na to zaburzenie i że to nie ich wina, że ​​je mają. Możesz nawet mówić o sławnych osobach, które przeszły przez to zaburzenie i udało im się je przezwyciężyć. 4. Niech zobaczy problem Wiele osób cierpiących na zaburzenia psychiczne nie zdaje sobie z tego sprawy; nie oznacza to jednak, że nie powoduje to cierpienia. Mogą być prezentowane obrazy osób cierpiących na anoreksję, które wyglądają podobnie do osoby, którą się martwimy. Dobrym pomysłem jest również skorzystanie z pouczających filmów od profesjonalistów szczegółowo opisujących objawy zaburzenia lub w którym zeznania ludzi, którzy przeszli przez to i którzy ofiarowują swoje doświadczenie. Poinformuj ich o stowarzyszeniach, grupach wsparcia i innych zasobach gdzie możesz zrozumieć, przez co przechodzisz. Jeśli tak naprawdę nie cierpisz na anoreksję, nie tracisz niczego, sprawdzając to. 5. Przygotuj się na negatywną reakcję Jest prawdopodobne, że w momencie, w którym słowo anoreksja pojawia się w rozmowie lub wyrażasz zaniepokojenie dla zdrowia ukochanej osoby źle reaguje, mówiąc, że nie chce rozmawiać na ten temat lub sprawa. Ten typ reakcji jest normalny, dlatego musisz zachować spokój, nie dopuść do tego, aby to, co do Ciebie mówią, zostało uznane za osobisty atak I nie ustępuj mówiąc, że chcesz dla niej jak najlepiej. Powiedz mu, że ty też byłabyś zdenerwowana, gdyby ktoś powiedział mu, że myśli, że może mieć problem, ale spraw, by się zastanowił, mówiąc, że to w porządku, aby ktoś się o ciebie martwił. 6. Pomóż mu pomóc sobie Gdy zdasz sobie sprawę z problemu, musimy pomóc osobie szukać i znaleźć skuteczne leczenie dla twojego problemu. Czasami trudno jest poprosić o fachową pomoc, a jest wiele osób, które tego potrzebują rodzaj interwencji, ale które odwlekają wizytę i co miało trwać kilka dni lat. Chociaż może nie być bezpośredniego zagrożenia życia danej osoby, konieczna jest pilna interwencja psychologiczna, psychiatryczna i medyczna. Niedożywienie może stanowić poważne problemy dla twojego zdrowia, a cierpienie psychiczne, na które już cierpisz, może niszczyć cię od środka. Aby zapewnić, że dana osoba otrzyma odpowiednią pomoc możemy towarzyszyć Ci w pierwszym dniu wizyty u lekarza. Jeśli nie możesz sobie na to pozwolić, możemy zaproponować Ci znalezienie tańszych profesjonalnych alternatyw lub nawet zapłacić za sesję. Musimy zrozumieć, że pieniądze to najmniej, jeśli chcemy zachować życie ukochanej osoby. Możesz być zainteresowany: "Psychologia i odżywianie: znaczenie jedzenia emocjonalnego" 7. Bądź przykładem i bądź przy nim his Jeśli jecie razem, promujcie zdrowy tryb życia, jedząc pożywne potrawy i w odpowiednich ilościach. Jedzenie nie powinno być traktowane jako powód do niepokoju, powinno być traktowane jako coś, co sprawia nam przyjemność i pomaga w utrzymaniu funkcji życiowych. Nie ograniczaj jedzenia ani nie wypowiadaj na głos zwrotów, takich jak „Dzisiaj się do syta” lub „Nie powinienem był tego jeść”.. Na późniejszych etapach zdrowienia, gdy osoba już mniej zmartwi się o jedzenie, jeśli: Jeśli pewnego dnia zjesz coś, co było wcześniej „zakazane”, na przykład kawałek pizzy lub ciasto, zaproponuj wzmocnienie pozytywny. Powiedz mu, że cieszysz się, że zjada to jedzenie, że zasługuje na to, by raz na jakiś czas sobie pobłażać. 8. Chwal ją za to, że jest taka, jaka jest Fizyczność to nie wszystko na tym świecie. Ludzie mają inne cechy, które nas definiują i które składają się na naszą tożsamość. Inteligencja, życzliwość, odwaga i inne aspekty to cechy, które możemy chwalić u osoby, którą kochamy. W ten sposób sprawimy, że poczuje się kochana, że ​​nam zależy, a jej ciało nie definiuje jej do końca. Czego nie robić? Przyjrzyjmy się kilku zachowaniom i strategiom, których należy unikać: 1. Kontroluj swoje zachowanie Droga do wyzdrowienia jest długa i obejmuje fazę głębokiej refleksji i samoświadomości. Chociaż z najlepszymi intencjami, to, co człowiek robi, nie powinno być przez cały czas kontrolowane, ponieważ sprawi, że poczuje, że odbiera mu autonomię i wolność. Jeśli jesteś nastolatkiem, rodzina nie powinna zabraniać ci robienia rzeczy tak prostych, jak samotne chodzenie do łazienki lub wychodzenie na zewnątrz, zwłaszcza jeśli nie zjadłeś całego jedzenia na talerzu. Należy postępować zgodnie z wytycznymi przekazanymi nam przez profesjonalistę, który Cię leczy. 2. Negatywna opinia Nie wygłaszaj negatywnych komentarzy na temat ich ciała lub innych osób, ponieważ wzmocni to ideę, że ludzi należy doceniać tylko na podstawie ich wyglądu. Istnieje wiele sposobów, w jakie społeczeństwo bombarduje ludzi, zwłaszcza kobiety, kanonami piękna, które umniejszają osoby z nadwagą. Nie bądź tego częścią. Nie powinieneś też komentować typu „Jestem taki gruby…” lub „Stałem się krową”. Po prostu nie pomagają. 3. Ukryj chorobę Możliwe, że osoba dotknięta anoreksją powiedziała Ci o swoim problemie, ponieważ jest do Ciebie bardzo pewna siebie. Może też poprosić cię, żebyś nie mówił nikomu innemu, i że będzie rozczarowany, jeśli powiesz o tym jego rodzinie. Ponieważ mamy do czynienia z problemem zdrowotnym, w którym w najpoważniejszych przypadkach człowiek może umrzeć, ukrywanie tego oznacza bierne pogarszanie sytuacji. Musimy powiedzieć ludziom wokół nich i, jeśli to konieczne, powiadomić władze na wypadek, gdybyśmy zauważyli, że śmierć może nastąpić wkrótce. 4. Podejmuj pochopne decyzje Biorąc pod uwagę złożoność anoreksji, to nie zostanie naprawione w ciągu kilku dni. Musimy ufać, że leczenie będzie sprzyjać wyzdrowieniu danej osoby, ale musimy także zachować wobec niej postawę zrozumienia i być cierpliwym w tym procesie. Odniesienia bibliograficzne: Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne. (2013). Podręcznik diagnostyczno-statystyczny zaburzeń psychicznych. Piąta edycja. DSM-V. Masson, Barcelona. Rosen, (2003). Identyfikacja i leczenie zaburzeń odżywiania. Pediatria; 111:204–11. Narodowy Instytut Doskonałości Zdrowia i Opieki (2004). Zaburzenia odżywiania: interwencje opiekuńcze w leczeniu i postępowaniu z jadłowstrętem psychicznym, bulimią i pokrewnymi zaburzeniami odżywiania. Londyn: Narodowy Instytut Doskonałości Zdrowia i Opieki. Na czym polegają zaburzenia odżywiania?O zaburzeniach odżywiania u dzieci, młodzieży i dorosłych mówi się, gdy pojawiają się różnego rodzaju nieprawidłowości ze strony łaknienia, związane z problemami emocjonalnymi. Osoba chora stosuje rygorystyczne diety, kompulsywnie się objada, głoduje, a przy tym nadmiernie koncentruje się na jedzeniu i swojej sylwetce, poświęcając temu całą swoją uwagę. Jednocześnie odczuwa frustrację, lęk i inne dolegliwości psychiczne, związane ze spożywaniem pokarmów. Ważne jest, aby wcześnie rozpoznać i odpowiednio leczyć zaburzenia odżywiania. Skutki, które niosą, są bardzo niebezpieczne dla zdrowia i są skutki zaburzeń odżywiania?Skutki zaburzeń odżywiania mogą być fizyczne, psychiczne i społeczne. Powodują one nieprawidłowości niemal w każdej sferze życia. Utrudniają, a niekiedy uniemożliwiają, codzienne funkcjonowanie. Zwykle skutki zaburzeń odżywiania są tym poważniejsze, im więcej czasu mija od pojawienia się pierwszych objawów do otrzymania fachowej skutki zaburzeń odżywiania są zwykle widoczne jako pierwsze. Dotyczą one całego organizmu, ponieważ nieprzyjmowanie lub przyjmowanie zbyt dużej ilości pokarmu zaburza funkcjonowanie wszystkich układów ciała i narządów wewnętrznych. Pamiętaj, że skutki nie są takie same u wszystkich chorych. Niektóre z nich przez pewien czas mogą nie dawać żadnych jest skutkiem wielu zaburzeń odżywiania. Osoba, która głodzi się, eliminuje niektóre pokarmy lub stosuje rygorystyczne diety, nie dostarcza organizmowi wszystkich niezbędnych substancji odżywczych. W efekcie nie może on prawidłowo funkcjonować. Następuje szybka utrata wagi i wyniszczenie. Wówczas pojawiają się inne objawy i dolegliwości. Niedożywienie może prowadzić do hormonalneProblemy hormonalne przy zaburzeniach odżywiania wynikają z niedoborów substancji odżywczych. Brak niektórych witamin i pierwiastków zaburza pracę narządów wewnętrznych. Funkcją wielu z nich jest właśnie produkcja hormonów. Przy zaburzeniach odżywiania często obserwuje się problemy z tarczycą (głównie objawy nadczynności tarczycy), zmniejszenie wydzielania gonadotropin, nieprawidłowy poziom kortyzolu. Problemy hormonalne są przyczyną kolejnych nieprawidłowości, dolegliwości i senność, osłabienie, brak energiiZmęczenie, senność, osłabienie, brak energii są skutkami niedożywienia. Mogą wynikać także z problemów emocjonalnych i psychicznych, które są przyczyną zaburzeń odżywiania. Osoba chora często nie ma ochoty i siły na podejmowanie aktywności rekreacyjnej lub zawodowej. Z tego powodu nie jest też w stanie prawidłowo funkcjonować w (niedokrwistość)Anemia, czyli inaczej niedokrwistość, u osób z zaburzeniami odżywiania najczęściej jest skutkiem niedoboru żelaza lub witaminy B12. W efekcie dochodzi do nieprawidłowości związanych z produkcją czerwonych krwinek (erytrocytów). Możliwe objawy anemii u osób z anoreksją lub bulimią to: osłabienie, bladość skóry, szybka męczliwość, siniaki, zajady, nadmierna senność, apetyt na nietypowe rzeczy (np. na kredę).Wypadanie włosów i pogorszenie stanu ceryU osób z zaburzeniami odżywiania często można dostrzec zły stan skóry, paznokci i nadmierne wypadanie włosów. Pogorszenie się ich kondycji wynika z niedoboru substancji odżywczych, witamin i minerałów. Poprawa może nie być widoczna nawet kilka lat po wyleczeniu stomatologiczneProblemy stomatologiczne w zaburzeniach odżywiania najczęściej wynikają z niedożywienia i niedoborów substancji odżywczych. Do pogorszenia ich stanu bardzo szybko dochodzi u osób, które wymiotują (z powodu bulimii lub anoreksji bulimicznej). Dzieje się tak, ponieważ kwaśna treść żołądka uszkadza szkliwo i z płodnościąOsoby cierpiące na zaburzenia odżywiania mogą mieć problemy z płodnością. Wynikają one z nieprawidłowego poziomu hormonów. U kobiet zanika miesiączka i owulacja, przez co nie ma możliwości, aby doszło do zapłodnienia. Zaburzenia odżywiania prowadzą również do zaburzeń w sferze seksualnej, np. do znacznego spadku ze strony układu pokarmowegoSkutkiem zaburzeń odżywiania bardzo często są dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Osoba chora może cierpieć na częste bóle brzucha, wzdęcia, zaparcia, nudności. Intensywne wymioty, które są obecne przy niektórych problemach, powodują uszkodzenie ścian przełyku. Skutki zaburzeń odżywiania to również różnego rodzaju choroby przewlekłe. U chorych mogą pojawić się nadżerki na żołądku, refluks żołądkowo-przełykowy, osteoporoza, zaburzenia kardiologiczne, osłabienie mięśni. Osoby, które cierpią na kompulsywne objadanie się, są narażone na cukrzycę, otyłość i wszystkie powikłania z nimi związane. Zaburzenia odżywiania to poważny problem, którego nigdy nie można bagatelizować. Zdarza się, że choroba prowadzi do śmierci. Są to skrajne przypadki, ale, niestety, nie tak rzadkie. Na anoreksję umiera nawet 10–20% wszystkich skutki zaburzeń odżywianiaZaburzenia odżywiania u dzieci i dorosłych wywołują różne skutki często towarzyszy zaburzeniom odżywiania. Znaczne obniżenie nastroju może być związane z niedoborem substancji odżywczych. Dodatkowo osoby chore mogą mieć myśli samobójcze lub podejmować się różnego rodzaju zachowań autodestrukcyjnych (np. samookaleczenia). Pamiętaj także, że zaburzenia odżywiania bywają maską depresji, czyli jednym z jej głównych z pamięcią i koncentracjąBardzo częste są problemy z pamięcią i koncentracją. Niedobory składników odżywczych zaburzają prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Tego rodzaju skutki są odczuwane nawet wiele lat po wyleczeniu od alkoholuOsoby, które cierpią na zaburzenia odżywiania, często sięgają po używki. Alkohol lub narkotyki pomagają złagodzić złe samopoczucie psychiczne. Jednak jest to chwilowa i złudna ulga. Z czasem pojawiają się nowe problemy związane z uzależnieniem od substancji psychoaktywnych. Pamiętaj także, że istnieje alkoreksja (drunkoreksja) – zaburzenie odżywiania związane z ograniczaniem jedzenia na rzecz spożywania alkoholu bez obawy o tycie. Skutki zaburzeń odżywiania dotyczą także sfery społecznej. Osoba chora często izoluje się od innych osób. Z jednej strony pozwala jej to na uniknięcie niedozwolonych zachowań żywieniowych, z drugiej zaś umożliwia ukrywanie problemu oraz uniknięcie poczucia winy i można leczyć skutki zaburzeń odżywiania?Skutki zaburzeń odżywiania należy leczyć pod okiem specjalisty. Zwykle konieczna jest współpraca jednocześnie z kilkoma lekarzami. Pamiętaj, że proces wychodzenia z problemów jest trudny i długotrwały. Osoba chora musi chcieć zmian, ale także powinna otrzymywać odpowiednie wsparcie od bliskich osób. Postępowanie lecznicze zależy przede wszystkim od tego, jaki jest rodzaj i stopień zaawansowania skutków zaburzeń odżywiania. Często są one na tyle poważne, że wymagają farmakoterapii lub hospitalizacji. Pamiętaj, że w wielu przypadkach leczenie powikłań trwa do końca życia. Niektóre uszkodzenia narządów wewnętrznych są nieodwracalne i postępują mimo wyjścia z zaburzeń można zapobiegać skutkom zaburzeń odżywiania u dzieci i dorosłych?Aby zapobiegać skutkom zaburzeń odżywiania, konieczne jest wczesne rozpoznanie problemu i wdrożenie specjalistycznego leczenia. Osoby chore potrzebują psychoterapii, dzięki której rozwiążą problemy emocjonalne, nauczą się normalnie funkcjonować oraz naprawią swoją relację z jedzeniem. Nie jest to prosta droga, a samo rozpoczęcie terapii nie zawsze gwarantuje sukces. Zdarza się, że zaburzenia odżywiania powracają.

jak pomóc osobie z zaburzeniami odżywiania